Stałe

Oni byli pierwsi.
Grupa Legionów Polskich pułkownika Zygmunta Zielińskiego                               w Kozienicach i podczas walk o obronę Państwa Polskiego 1920 r.

Jest to wystawa plenerowa, składająca się z siedmiu gablot które ustawione zostały przy Alei 1 - Maja, dawniej Aleja Franciszka Józefa. Była to najładniejsza ulica w mieście. W gablotach umieszczone zostały zdjęcia wraz z obszernymi opisami ważnych obiektów związanych z pobytem Grupy Legionów w Kozienicach.
W pięciu gablotach pokazane są: panorama miasta, budynek w którym mieściła się Komenda Grupy, kościół garnizonowy, szpital, koszary i inne obiekty.
Przedstawione zostało zdjęcie płk. Zygmunta Zielińskiego stojącego wraz z oficerami przed budynkiem Komendy Legionów Polskich przy Alei Franciszka Józefa, a także zdjęcie pałacu w którym pułkownik był zakwaterowany.
Zachowała się karta pocztowa przedstawiająca młyn i koszary, koszary to pozostałość po 25 Smoleńskim pułku piechoty, gdzie zakwaterowano część przybyłych legionistów.
Szpital rezerwowy Legionów Polskich urządzono w prywatnym domu gdzie ratowano życie rannym legionistom i przywracano ich do zdrowia. Mieścił się on przy ulicy Radomskiej.
Natomiast przy ulicy Warszawskiej znajdował się kościół garnizonowy (dawniej była to cerkiew). Wyposażeniem kościoła zajęli się żołnierze – artyści, których w legionowych szeregach była liczna grupa.
Źródłem cennych informacji o mieście, jego wyglądzie w tamtym okresie oraz o stacjonujących tu legionistach są rysunki Wiktora Ignacego Gutowskiego artysty – legionisty przebywającego w tym okresie w Kozienicach.
Stacjonująca w Kozienicach Grupa Legionów Polskich dowodzona przez płk. Zygmunta Zielińskiego, była zapleczem logistycznym całych Legionów.
Wielu legionistów, którzy przebywali w Kozienicach stało się później zaczynem odrodzonego Wojska Polskiego, tego które zwycięsko odparło atak bolszewickiej armii i dało Polsce dwadzieścia lat wolności.
Dwie kolejne tablice mówią o udziale mieszkańców Ziemi Kozienickiej w wojnie polsko – bolszewickiej 1919 – 1920.
Umieszczone zostały w nich zdjęcia z Kozienic pokazujące: wymarsz ochotników , wymarsz kompanii marszowej na front w 1919 r., Hufiec Szkolny Gimnazjum w Kozienicach i kozienickich strzelców oraz tablice memoratywne znajdujące się na terenie powiatu kozienickiego.
Na odwrotnej stronie każdej z tablic umieszczono duże zdjęcia przedstawiające nasze miasto: Kozienice widok ogólny, Aleja Franciszka Józefa, Pałac majoracki, Fragment ulicy Radomskiej, ulica Warszawska z widokiem na kościół garnizonowy, ulica Lubelska i koszary.
Scenariusz wystawy, teksty, wybór zdjęć:
Ewa Jaźwińska (tab. 1-5)
Krzysztof Zając (tab. 6-7)
Projekt graficzny:
Sławomir Zawadzki

 

 

 

 

Kozieniccy mistrzowie ludowego rzeźbiarstwa i ich dzieła    

Ziemia Kozienicka pod względem etnograficznym jest jednym z ciekawszych zakątków Polski Środkowej. Bliskość dużych obszarów leśnych wywarła ogromny wpływ na życie mieszkańców i ukształtowała odrębną w formie i w treści rzeźbę ludową, która wyrosła z ugruntowanych tradycji puszczańskich. Opiera się ona na legendzie Leona Kudły ze Świerży Górnych, Stanisławia Denkiewicza z Jedlni Kościelnej i Stefana Ślażyńskiego ze Zdziczowa. 

Ci trzej nieżyjący już artyści zapoczątkowali rozwój rzeźby ludowej w Rejonie Puszczy Kozienickiej. W ich twórczości dominowała naturalność i naiwność widzenia świata wynikająca z powagi i wiary w to, co robią. Jedynym ich nauczycielem była przyroda, a intuicja, pasja i talent sprawiły, że tworzyli dzieła nieprzeciętne.

Ciekawym zjawiskiem w dziedzinie rzeźby ludowej były prace nieznanego artysty ludowego Władysława Łukasiewicza z Brzeźnicy, który wykonał kilka rzeźb do ołtarzyków domowych, a jego skromny dorobek świadczy o dużej wrażliwości i nieprzeciętnym samorodnym talencie. Uzupełnieniem prezentowanej na wystawie rzeźby ludowej są prace twórców nieprofesjonalnych średniego i młodszego pokolenia, którzy są kontynuatorami dzieła rozpoczętego przez nestorów kozienickiego rzeźbiarstwa.

W latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku rozpoczęła działalność „Grupa Twórców Kozienickich” zrzeszonych w Stowarzyszeniu Twórców Ludowych. Do najstarszych i najbardziej uznanych artystów kozienickiej sekcji rzeźbiarskiej należał założyciel grupy Grzegorz Szewczyk oraz Jerzy Krześniak, Henryk Karaś, Rudolf Marciniak, Stanisław Piwoński, Stanisław Grudzień, Krzysztof Luśtyk, Romuald Baryłowicz i Artur Kolarz.

Ich twórczość jest pomostem łączącym dawną rzeźbę ludową ze współczesną rzeźbą nieprofesjonalną, w których nawiązanie do sztuki ludowej jest świadomym wyborem.